Ve Değerlendirme
Tarihin en eski dönemlerinden itibaren birçok Türk topluluğunun Balkan yarımadasında bulunduğunu biliyoruz. Türk toplulukları, yüzyıllar boyunca bu topraklarda devletler kurmuşlar, hem siyasî hem de kültürel bakımdan Balkan topraklarında derin izler bırakmışlardır. Balkanlara Hunlarla başlayan Türk akınları Ogurlar, Avarlar, Peçenekler, Uzlar, Kuman-Kıpçaklar ve Osmanlılarla devam etmiş ve Balkan tarihi kesintisiz olarak Türk tarihinin bir parçası olmuştur.

Bu süre zarfında burada yaşayan diğer milletlerin oluşmasında, yerleşmesinde Türk topluluklarının büyük payları vardır. Balkan topraklarında yaşayan Türk toplulukları bölgenin etnik zümreleri üzerinde büyük tesir sahibidirler. Değişik zamanlarda farklı Türk toplulukları, bu bölgede hükmetmiş, yerleşmiş, dağılmıştır. Tabiî bu Türk topluluklarının bölge üzerindeki önemli etkilerinden biri dil alanında gerçekleşmiştir. Bugün Balkan coğrafyasında Türk dilinden etkilenmeyen bir dil olmadığı gibi Türk dilinin izini taşımayan bir bölge de yoktur. Bu bakımdan Balkanlarda yaşayan topluluklar Türk dili ve tarihi açısından önem taşır.

Hâlihazırda Balkan milletleri ile ilgili yapılan her çalışma aynı zamanda Türk dili ve tarihini ilgilendirmektedir. Makedonya, Arnavutluk, Kosova’nın kesişme noktası olan bölgede yaşayan
Goralılar, coğrafî olarak çok önemli bir bölgeye sahiptirler. Kendilerini Türk olarak tanıtan bu topluluk hakkında şimdiye kadar Türkiye’de önemli bir araştırma yapıldığına şahit olmuyoruz. Dil, kültür ve tarih bakımından bu topluluğun araştırılması önümüze bilimsel olarak önemli sonuçlar çıkaracaktır. Zira Balkan topraklarında aralıksız süren Türk tarihi, araştırmacılara bazı noktalarda cimri davranmakta, bazı tarihî ipuçlarını saklamaktadır. Bu yüzden bu topraklarda yaşayan her topluluk için yapılacak araştırmalar, bize dilimizin ve tarihimizin derinliklerini gösterecektir. Goralıların ifade ettiği Türklük gerçeği de bize bu konularda araştırmaların yapılmasını elzem olduğunu göstermektedir.

Gora dilinin bir sözlüğünün yayımlanması, bu dilin söz varlığı hakkında net fikirler vereceğinden, Goralı araştırmacılardan böyle bir çalışmanın yapılmasını bekliyoruz. Zira Gora dili, söz varlığı açısından değerlendirildiğinde karşımıza ilginç sonuçlar çıkarır. Bu dilin, kelime servetinin önemli bir bölümünün Türkçe kelimelerden oluştuğu görülür. Bu kelimelerin içinde de Türk dili kökenli olanların sayısı Türk diliyle ilişkisi olan diğer Balkan dillerindeki kelimelerle mukayese edildiğinde çok fazladır. Bu durum, Gora dili ile Türk dili arasındaki ilginin mahiyetini anlama bakımından önemli ipuçları vermektedir. Çalışmamızda yapmaya çalıştığımız Türk dili ile Gora dili arasındaki dil ilgisinin gösterilmesinin amacı, Gora dilinin yukarıda bahsettiğimiz sözlüğü yapıldığı takdirde daha ayrıntılı olarak ortaya konacaktır. Ayrıca Türk dilinden Gora diline giren kelimelerin daha büyük bir listesini hazırlama imkânı da bulunacaktır.

Kaynaklar
Abdulah Škaljid, Turcizmi u srpskohrvatskom Jeziku, Sarajevo, 1989.
Akdes Nimet Kurat, IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, Ankara, 1972.
Doğan Aksan, Türkçenin Söz Varlığı, Ankara, 1996.
Hamdi Hasan, Bugünkü Makedonca Sözlükte Türkçe ve Türkçeleşmiş Kelimeler, V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildiriler I, 20-26 Eylül 2004, Ankara, 2004, s.1355-1366.
Hasan Eren, II. Uluslararası Güney-Doğu Avrupa Araştırmaları Kongresi, TDAY-Belleten 1971, s. 263-266.
İrfan Morina, Balkan Bilim Çevrelerinin Türkçe Kelimelere Karşı Aldıkları Tavır, V. Uluslarrası Türk Dili Kurultayı Bildiriler I, 20-26 Eylül 2004, Ankara, 2004, s.2129-2137.
İsmail Eren, Güney İslav (Sırp-Hırvat-Bulgar ve Makedon) Dillerinde Kullanılan Türkçe Ekler, XII. Türk Dil Kurultayında Okunan Bilimsel Bildiriler, Ankara, 1968, s.239-246.
Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü I, Ankara, 1991. L.Rasonyi, Tarihte Türklük, Ankara, 1988.
Tuna Köprüleri, Ankara, 1974.
N. Poppe, Rusça’daki Türkçe Kelimelerle İlgili Çalışmalara Bir Bakış (Çev.Günay Karaağaç), Türk Dünyası Araştırmaları, Haziran 1983, s.132-158.
Ramadan Redzeplari, Bif umren dur bif zif, Dragaš, 2006.
xekmedxe, Prizren, 2005.

Kısaltmalar
Ar. Arapça
Az. Azerîce
bk.Bakınız
Bşk. Başkurtça
Far. Farsça
Gor. Gora dili
Kzk. Kazakça
Krg. Kırgızca
Özb. Özbekçe
s. Sayfa
T. Türkçe
Tat. Tatarca
Trk. Türkmence
TT. Türkiye Türkçesi
Uyg. Uygurca
Yun. Yunanca